Het is juni en deze maand staat al mijn leven lang in het teken van knutten. Dit plaagdier is niet in heel Nederland bekend en ik zou zo zeggen: gelukkig maar! Tegen het einde van de dag komen ze tevoorschijn. Als de zon al begint te zakken. Helemaal als het windstil is. Met het blote oog nauwelijks waarneembaar, maar in grote getale verantwoordelijk voor het naar binnen jagen van alle buitenmensen.
Wat zijn knutten?
Knutten zijn actief tussen mei en augustus. De larven van de knut groeit op in zeer vochtige omstandigheden. Dit verklaart waarom knutten niet in het hele land voorkomen. Knutten zijn kleine steekvliegjes van zo’n 1 tot 4 millimeter groot. De vrouwtjes komen af op het bloed van mensen en andere gewervelden als koeien. Dit bloed hebben ze nodig voor hun eitjes. Dat is vergelijkbaar met hun familieleden, de mug. Het verschil is dat muggen goed te zien en zelfs te horen zijn. Knutten voel je alleen kriebelen en/of steken. Ze zitten overal op je lijf, op de huid die niet bedekt is. Op je oorschelp, onder je bril, in je neus en in je haargrens. En dat in grote zwermen en zonder onderbreking in de bloeddorstige aanval. Je kunt je voorstellen dat je daar op een gegeven moment helemaal zat van bent en maar naar binnen gaat. Binnen zal je vreemd genoeg geen knut tegenkomen.
Wat helpt er niet tegen knutten?
Knutten zijn niet gevoelig voor geuren. Je kunt ze dus niet verjagen met citronella, deet of het poten van bepaalde planten. Er zijn ook geen sprays of lotions verkrijgbaar die knutten weren.
Wat kan je wel doen?
Zorg ervoor dat je geen stilstaand water in je tuin hebt, daar gedijen de knutten larven bij. Als je dan toch per se buiten wilt blijven, dan kan je het beste je gehele huid bedekken. Dat kan best warm zijn in de maand juni. Als je in beweging blijft maken knutten ook minder kans om je te steken. In de volle zon zul je ook weinig knutten zien. En ze houden niet van tocht of wind. Let er wel op dat je zelf geen hittestuwing of juist kouwtje vat in je poging om de knutten het hoofd te bieden. Ook het fijnste muskietengaas schijnt tegen een knutten invasie te helpen.
BUUF Coolnet UV+ koelt en beschermt tegen de zon en insectenbeten.
Wat helpt er tegen knutten beten?
De beet van een knut kan een aantal symptomen vertonen. Het kan een hevige jeuk veroorzaken. En je huid kan er flink van opzwellen. Mocht je een allergische reactie krijgen dan is een plek van 10 tot 20 centimeter geen uitzondering. Dit geldt overigens lang niet voor iedereen. De meeste mensen voelen alleen de vele beten op het moment zelf en hebben er verder geen hinder van.
Houd de huid schoon en krab niet aan de wond om infecties en ontsteking te voorkomen. Let hierbij op het optreden van koorts als waarschuwing. De zwelling kan je het beste tweemaal daags koelen met water, een kompres of ijs. Het ijs houd je nooit direct tegen de huid aan, wikkel er een doek om. Voor het tegengaan van de jeuk kan je bij de huisarts vragen om een recept voor hydrocortisoncrème. Onze apotheek maakt zelf een vrij verkrijgbare koelzalf. Deze is ook ideaal om te gebruiken bij insectensteken of -beten. Aloë Vera verzacht de aangetaste huid. Mocht je niets in huis hebben, denk dan eens aan aftersun. Ook dat heeft een verzorgende, verkoelende werking voor je huid en is eenvoudig op de plek te sprayen.
Het nut van knutten.
Dan terug naar de titel van dit artikel over het nut van knutten. Dat is niet eenvoudig te verwoorden. Knutten maken deel uit van de dierenpopulatie. De knut wilt zich graag voortplanten, daarvoor heeft het vrouwtje bloed nodig. Dat ‘oogsten’ ze bij gewervelden, daartoe behoren de mensen maar ook koeien. De knut laat zich bij het bloedprikken gebruiken als opslag en transport van bepaalde virussen. Bekend zijn o.a. Blauwtong en het Schmallenbergvirus. Deze laatste veroorzaakt misvormingen bij verschillende soorten jong vee. Of de knut hierdoor ook nut heeft zal ik verder in het midden laten.
Blauwtong bij schapen.
In deze nazomer zijn de condities en weersomstandigheden de knut erg gunstig gestemd. Dat heeft er helaas toe geleid dat Blauwtong bij schapen enorm is toegenomen. Schapenhouders en veeartsen staan, op het toedienen van pijnbestrijding na, machteloos. Alle hoop is gevestigd op het ontwikkelen van een vaccin voor Blauwtong dat versneld toegelaten zal worden in Nederland. Pas wanneer de dagtemperatuur daalt, zal de activiteit van knutten afnemen.
Blauwtong vaccin.
Het vaccin is goedgekeurd! Er kan al snel gevaccineerd worden. Over een week worden er een miljoen vaccins verwacht. Een week later nog eens een miljoen. Mooi op tijd voordat het weer warmer wordt en de knutten in aantal toenemen.
In 2023 zijn er 60.000 schapen aan blauwtong overleden.
Lees ook:
- BUFF Coolnet UV+ multifunctionele band voor alle buitenmensen
- Tuinplanten waar muggen bij uit de buurt blijven.
- Hoe bestrijd je een plaag in je vensterbank of tuinkas?
